چم چنار
به روایت رضا خان خلیلی
رضاخان خلیلی
معنی «چم» را دانستیم، «چنار» را هم میشناسیم که چه درخت بزرگی است، بنابراین مطلب روشن است. این روستا را میتوان دور افتاده ترین محل «کامفیروز» به حساب آورد، فاصله ی «چم چنار» تا جاده ی اصلی در «چم ریز» حدود 3 کیلومتر است .
این محل در سال 1341 (هش) مسکونی شد، کدخدا واجاره دار املاک این روستا، آقای رضا خان خلیلی باصری بود که در حال حاضر هم چنان قبراق و سرحال است. او در مورد تاریخ چه ی این روستا چنین میگوید:
«مالک قدیمی املاک این محل امیر حسن خان و امیر قلی خان بودند، آنها به شیرازیها فروختند، بعدا زیاد خان سترگ، سلیمان خان امینی - اسداللّه خان امینی و حاج امراللّه قره قانی مشترکا خریدند، که تا زمان اصلاحات ارضی در اختیار داشتند. زمینهای این جا جزء مرحله ی دوم اصلاحات ارضی بود، که در سال 1347 (هش) به اجرا در آمد، من در آن موقع اجاره دار این محل بودم، 30 % از محصول را به عنوان مال الاجاره به مالک میدادم.»
« ما تا سال 1341 (هش) در «دژکرد» زندگی میکردیم، البته مانند همه ی باصری هابین سرحد «دژکرد» و صحرای بنار سرحد - گرمسیر میکردیم، مانند همه ی باصریها جزء زیر مجموعه ی «ایل قشقایی بودیم» سرگذشت همهی ما مشترک است. بعد از این که «صولة الدولة» تبعید شد و سپس توسط دولت رضاخان پهلوی به قتل رسید، دولت تمام املاک قشقاییها در «دژکرد» را به یک نفرشیراز ی به نام «محمد قلی ثانی پور» فروخت، مالک جدید همه ی ما را جواب کرد ، اوبه ما گفت: " من رعیت نمیخواهم، همه تان بروید به هر جا که دل تان میخواهد هر کس، میخواهد در این جا بماند، فقط کارگری کند و مزد بگیرد" .»
«بدین ترتیب ما بیکار شدیم، تا این که زیاد خان دره شوری املاک «چم چنار» را خرید، ما رفتیم پیش زیاد خان، این ملک را اجاره کردیم. تا زمانی که برنامه ی اصلاحات ارضی به اجرادرآمد. اراضی «چم چنار» هم از چشمه سارهای «گرمه» حق آبه دارد، هم از رودخانه ی «کُر».
« این ملک زیاد دست به دست شده، چنان که به نظر میرسد خیلی هم قدیمی است، از زیر زمینهای متعلق به آقای غلام خلیلی سنگهای آسیاب در آمده است، که معلوم نیست مال چه زمانی است. علایمی دیگری هم وجوددارد که نشان میدهد این ملک بسیارقدیمی میباشد. قبل از این که ما به این جا بیاییم رعیتهای «گرمه» این ملک را میکاشتند، یک چند سالی هم پیر سبز علی میکشت، بعدا ما آمدیم. من نخستین کسی بودم که در این جا خانه ساختم، تقریبا همراه با من پسر عمو هایم، برادران خلیل اتحاد نژاد، علی کرم خلیلی و مظفر کریمی در این جا مستقر شدند، ما در ابتدا 4 خانه بودیم، اکنون 40 خانوار هستیم، جمعا تعداد 180 نفر دراین ده زندگی میکنیم. همه ازقوم باصری وتیره ی کافرهادی هستیم، همه فرزندان یک پدر میباشیم، از فرزندان «عبد خلیل» هستیم، فقط یک خانواده ی ترک دربین ما وجود دارد که در اثر ازدواج در این جا ماند گار شده است.»
جالب توجه است که در روستای «چم چنار» به مدت 40 سال هیچ کس از دنیا نرفته است. یعنی ازنخستین سال تأسیس آن درسال 1341 تاسال 1380 هیچ کس دراین روستا فوت نکرد، اولین کسی که در این ده از دنیا رفت، مرحوم بگ محمد خلیلی بود که در سال 1380 (هش) در همین روستا به خاک سپرده شد. بعد از او یک نفر دیگر ازدنیارفته است، اکنون در قبرستان «چم چنار» فقط دو نفر مدفون میباشند .
روستای «چم چنار» دارای یک باب مسجد به نام حضرت ابالفضل العباس (ع) میباشد، هیأت عزاداری نیز به سرپرستی آقایان خلیفه کریمی، فریدون اتحاد نژاد، کرم محمدی، محمد علی محمدی، ابراهیم محمدی و غارتی محمدی تحت همین نام فعالیت میکند.
این روستا دارای یک باب مدرسه ی ابتدایی وامکانات رفاهی مانند آب و برق میباشد. از روستای «چم چنار» تا کنون دو نفر معلم به نامهای منوچهر خلیلی و ساتیار محمدی پا گرفتهاند.
محصولات این روستا عبارتاند از: جو، گندم، شلتوک، شبدر، یونجه... وضعیت دام داری خیلی خوب است. وضیعت ورزشی نیز متناسب با خودش خوب است .
یک نمونه از نسب نامهی چم چناریها چنین است: دانیال، ابراهیم، بابا خان، میرزا محمد، عیدی محمد، علی کرم، عبدخلیل، کافرهاد - محمود .